دو زن برنده جایزه نوبل شیمی شدند

به گزارش یزد بلاگ، جایزه نوبل رشته شیمی در سال 2020 به طور مشترک به امانوئل شارپنتیرو جنیفر ای دودنا برای توسعه روشی برای ویرایش ژنوم (قیچی ژنتیکی کریسپر/cas 9) تعلق گرفت. امانوئل شارپنتیر و جنیفر دودنا دو بانوی برنده نوبل رشته شیمی در سال 2020، یکی از تیزترین ابزار ویرایش ژن را کشف نموده اند که یک قیچی ژنتیکی کریسپر/کَس9 (CRISPR/Cas 9) است. محققان با استفاده از این ابزار می توانند دی. ان. ای حیوانات، گیاهان و ریزموجودات یا میکروارگانیسم ها را با دقت بسیار بالایی تغییر دهند.

قیچی ژنتیکی کریسپر/کَس9 انقلابی در علوم زندگی مولکولی ایجاد نموده است. این ابزار، فرصت های جدیدی برای اصلاح نباتات به ارمغان آورده است، به درمان های نوآورانه سرطان یاری می نماید و ممکن است رویای درمان بیماری های ارثی را به واقعیت تبدیل کند.

هنگامی که امانوئل شارپنتیر و جنیفر دودنا برندگان جایزه نوبل شیمی سال جاری، سیستم ایمنی باکتری استرپتوکوک (Streptococcus) را آنالیز کردند، یک ابزار مولکولی را کشف کردند که می تواند برای ایجاد برش های دقیق در مواد ژنتیکی مورد استفاده قرار گیرد و بازنویسی کد حیات را به راحتی امکانپذیر می نماید.

امانوئل شارپنتیر (Emmanuelle Charpentier) برنده نوبل شیمی 2020 در سال 1968 در فرانسه متولد شده است. وی مدیر واحد علوم عوامل بیماری زا در موسسه مکس پلانک در برلین آلمان است.

قیچی های ژنتیکی کریسپر/کَس9 در شکل طبیعی خود، دی. ان. ای را از ویروس ها تشخیص می دهند، اما امانوئل شارپنتیر و جنیفر دودنا ثابت کردند که می توان آن ها را کنترل کرد، به طوری که بتوانند هر مولکول دی. ان. ای را در یک مکان از پیش معین شده برش دهند.

جنیفر ای دودنا (Jennifer A. Doudna) دیگر برنده نوبل شیمی 2020 نیز در سال 1964 در واشنگتن دی سی آمریکا متولد شده است. وی استاد دانشگاه کالیفرنیا برکلی (UCBerkeley) در ایالات متحده و محقق موسسه HHMINEWS است.

پیش از این فقط پنج زن برنده جایزه نوبل شیمی شده بودند که ماری کوری معروف ترین آن ها بود.

دانستنی هایی درباه جایزه نوبل شیمی

- از سال 1901 تا 2019 میلادی، 111 جایزه نوبل شیمی اهدا شده است.

- 63 جایزه نوبل فقط یک برنده داشته است (به صورت مشترک نبوده است). 23 جایزه به دو نفر تعلق گرفته و 25 جایزه بین سه نفر مشترک بوده است.

- تا به امروز هفت زن پیروز به دریافت جایزه نوبل شیمی شده اند.

- یک دانشمند انگلیسی به نام فردریک سانگر دوبار در سال های 1958 و 1980 میلادی پیروز به دریافت جایزه نوبل شیمی شد.

- جوان ترین برنده جایزه نوبل شیمی، فردریک جولیت نام دارد. این دانشمند فرانسوی زمانی که در سال 1935 میلادی پیروز به دریافت جایزه نوبل شیمی شد، تنها 35 سال سن داشت.

- مسن ترین برنده جایزه نوبل شیمی جان بی گودایناف نام دارد. این دانشمند آلمانی در زمان دریافت جایزه، در سال 2019 میلادی، 97 سال سن داشت.

علت این که جایزه نوبل در مواردی به طور مشترک به چند نفر اهدا شده، اساسنامه بنیاد نوبل است که در آن آمده: ممکن است مبلغ جایزه بین دو کار تحقیقاتی که هر کدام به تنهایی مستحق دریافت جایزه هستند، به طور مساوی تقسیم گردد. اگر کار تحقیقاتی که جایزه را دریافت می نماید، حاصل کار دو یا سه نفر باشد، جایزه باید به طور مساوی بین آن ها تقسیم گردد. تحت هیچ شرایطی جایزه نوبل بین گروهی که بیش از سه نفر باشند، تقسیم نخواهد شد.

در طول جنگ جهانی اول و دوم، تعداد جوایز نوبل اهداشده کاهش یافت؛ چراکه در آن دوران، جهان درگیر جنگ و خونریزی بود و دقیقا برخلاف راستا صلح (که هدف غایی نوبل از اهدای جایزه بود) گام برمی داشت.

آلفرد نوبل در تاریخ 21 اکتبر سال 1833 در شهر استکهلم کشور سوئد به جهان آمد. خانواده او از نوادگان اولاف رودبک، یک نابغه مشهور سوئدی بودند که در قرن هفدهم، دوران پرشکوه قدرت نمایی سوئد در اروپای شمالی، می زیستند.

نوبل در 17 سالگی به پنج زبان زنده جهان کاملا مسلط بود و اشعار و داستان هایی از وی به جای مانده است. وی همچنین به موضوعات اجتماعی و صلح علاقمند بود.

بنیاد نوبل نهادی است که در سال 1900 میلادی در پی تنظیم وصیت نامه آلفرد نوبل، شکل گرفت. نوبل بخش عمده ثروتش را برای جایزه ای درنظر گرفت که با نام خود او به برجسته ترین کوشش ها در پنج زمینه فیزیک ، شیمی، علوم پزشکی یا فیزیولوژی، ادبیات و برقراری صلح اهدا می گردد.